öncelikle, bu sezon açılışı yapılan kayseri kadir has stadı’nda finalin oynanması planlanmıştı. ancak türkiye futbol federasyonu, hem beşiktaş, hem de fenerbahçe’nin "maçı izmir’de oynayalım" talebini geri çevirmedi.
-beşiktaş 8, fenerbahçe 3 kez turu geçti- beşiktaş ile fenerbahçe, türkiye kupası'nın geçmişinde daha önce 11 kez eşleşti.2 kez final, 4 kez yarı final, 4 kez çeyrek final, 1 kez de 4. turda karşı karşıya gelen ezeli rakiplerden, ilk 3'ünde fenerbahçe, son 8'inde ise beşiktaş turu geçti.
toplam 18 maç yaptılar ezeli rakipler, türkiye kupası'ndaki 11 eşleşmede şimdiye dek toplam 18 maç yaptılar.kupadaki maçlardan 1'i hükmen olmak üzere 3'ünü fenerbahçe, 10'unu beşiktaş kazanırken, 5 maç berabere bitti.''kara kartallar'ın toplam 26 golüne, ''sarı kanaryalar'' 18 golle karşılık verdi.
fenerbahçe'nin 26 yıllık hasreti fenerbahçe, türkiye kupası maçlarında 26 yıldır beşiktaş önünde galip gelemiyor.ezeli rakibi karşısında kupada son galibiyetini 4 mayıs 1983 tarihinde hükmen elde eden sarı-lacivertliler, daha sonra yaptığı 14 kupa maçında da galibiyet alamadı.
bu süre içinde beşiktaş ile yaptığı kupa maçlarından 10'unu yitiren, 4'ünde de berabere kalan fenerbahçe, aynı süre içinde türkiye kupası'nı da müzesine götürme başarısını gösteremedi.
hükmen biten maç beşiktaş ile fenerbahçe arasında yapılan türkiye kupası maçlarından 1'i, sarı-lacivertli takımın hükmen galibiyetiyle sonuçlandı.
1982-1983 sezonunda ezeli rakipler çeyrek finalde karşılaştı. 4 mayıs 1983'de fenerbahçe stadı'nda yapılan ilk maç 1-1 bitti, ancak bu karşılaşmada siyah-beyazlı takımdan mehmet ekşi'nin, sarı kart cezalısı olmasına karşın oynatıldığı belirlenince, futbol federasyonu bu maçın sonucunu 3-0 hükmen fenerbahçe lehine tescil etti. rövanş maçını 2-1 kazanan beşiktaş, buna karşın elenmekten kurtulamadı.
diğer yandan, iki takım arasında 1983-1984 sezonunda yarı finaldeki eşleşmede ilk maç 0-0 biterken, rövanş maçında da normal süre 2-2 tamamlandı. uzatma bölümünde 2 gol bulan beşiktaş, 4-2'lik skorla turu geçmeyi bildi.
fenerbahçe'nin daha önce mayıs ayında oynadığı tüm kupa maçları; g / 15.05.1963 / 1962-63 / gençlerbirliği 0-2 fenerbahçe ( yarı final ) g / 25.05.1963 / 1962-63 / fenerbahçe 2-1 gençlerbirliği ( yarı final ) g / 04.05.1966 / 1965-66 / denizli karagücü 0-2 fenerbahçe ( çeyrek final ) g / 14.05.1966 / 1965-66 / fenerbahçe 4-0 denizli karagücü ( çeyrek final ) b / 10.05.1967 / 1966-67 / fenerbahçe 0-0 samsunspor ( çeyrek final ) g / 07.05.1969 / 1968-69 / fenerbahçe 2-1 istanbulspor ( çeyrek final ) m / 05.05.1971 / 1970-71 / fenerbahçe 0-3 eskişehirspor ( yarı final ) g / 19.05.1971 / 1970-71 / eskişehirspor 0-1 fenerbahçe ( yarı final ) b / 10.05.1972 / 1971-72 / fenerbahçe 1-1 altay ( yarı final ) m / 01.05.1974 / 1973-74 / bursaspor 1-0 fenerbahçe ( final ) g / 22.05.1974 / 1973-74 / fenerbahçe 3-0 bursaspor ( final ) m / 09.05.1979 / 1978-79 / altay 2-1 fenerbahçe ( final ) g / 23.05.1979 / 1978-79 / fenerbahçe 2-0 altay ( final ) g / 04.05.1983 / 1982-83 / fenerbahçe 3-0 beşiktaş ( çeyrek final ) m / 18.05.1983 / 1982-83 / beşiktaş 2-1 fenerbahçe ( çeyrek final ) m / 25.05.1983 / 1982-83 / mke ankaragücü 1-0 fenerbahçe ( yarı final ) b / 09.05.1984 / 1983-84 / fenerbahçe 0-0 beşiktaş ( yarı final ) m / 16.05.1984 / 1983-84 / beşiktaş 4-2 fenerbahçe ( yarı final ) g / 03.05.1989 / 1988-89 / galatasaray 3-4 fenerbahçe ( çeyrek final ) m / 11.05.2005 / 2004-05 / galatasaray 5-1 fenerbahçe ( final ) m / 03.05.2006 / 2005-06 / fenerbahçe 2-3 beşiktaş ( final )
buna göre fenerbahçenin kupada mayıs ayındaki puan durumu şöyle; o-g-b-m-a-y 21-10-3-8-33-27
hakem bünyamin gezerle fenerbahçenin kupadaki karnesi; g / 2006-07 / 19.12.2006 / fenerbahçe 6-0 inegölspor ( grup maçı )seyircisiz.tümer metin 21.' penaltı kaçırdı.rakip 2.lig takımıydı.(lig b klasman 1) b / 2007-08 / 06.01.2008 / kayserispor 0-0 fenerbahçe ( grup maçı )
fenerbahçe kupada rakibini bu maça kadar en fazla 3 farklı yenebilmiş 1982-83 / 04.05.1983 / fenerbahçe 3-0 beşiktaş ( çeyrek final )hükmen
bu hükmen galibiyet hariç fenerbahçe kupada rakibini bu maça kadar en fazla 1 farklı yenebilmiş 1977-78 / 12.02.1978 / beşiktaş 1-2 fenerbahçe ( 4.tur )uzatma 1978-79 / 07.03.1979 / fenerbahçe 1-0 beşiktaş ( çeyrek final )
beşiktaş kupada rakibini bu maça kadar en fazla 3 farklı yenebilmiş 1989-90 / 21.03.1990 / beşiktaş 3-0 fenerbahçe ( yarı final )
beşiktaş karşısında bu maç öncesi kupada en gollü beraberlik 2-2 ile olmuş 1996-97 / 22.01.1997 / fenerbahçe 2-2 beşiktaş ( çeyrek final )okocha penaltı kaçırdı
fenerbahçenin beşiktaş karşısında bu maç öncesi kupada en gollü maçında 6 gol olmuş 1983-84 / 16.05.1984 / beşiktaş 4-2 fenerbahçe ( yarı final )uzatma.normal süre 2-2
beşiktaş a.ş.: hakan arıkan, edouard leopold cisse, gökhan zan, tomas sivok, deyvison rogerio da silva (dk. 80 mert nobre), rodrigo alvaro tello valenzuela, ekrem hayyam dağ, filip holosko, fabian ernst, yusuf şimşek (dk. 75 uğur inceman), ibrahim toraman (dk. 46 ibrahim üzülmez)
yedekler: rüştü reçber, erkan zengin, serdar özkan, tomas zapotocny
teknik direktör: mustafa denizli
fenerbahçe a.ş.: volkan babacan, diego alfredo lugano moreno, roberto carlos da silva rocha, emre belözoğlu (dk. 65 deniz barış), alexsandro de souza, daniel gonzalez güiza, ali bilgin, selçuk şahin, uğur boral (dk. 49 semih şentürk), gökhan gönül, deivid de souza
yedekler: volkan demirel, gökçek vederson, kazım kazım, önder turacı, claudio andres del transito maldonado rivera
teknik direktör: luis aragones suarez
goller: (1-0) dk. 6 yusuf şimşek (ayakla) (1-1) dk. 27 daniel gonzalez güiza (ayakla) (2-1) dk. 57 deyvison rogerio da silva (ayakla) (3-1) dk. 75 deyvison rogerio da silva (kafa) (4-1) dk. 80 filip holosko (ayakla) (4-2) dk. 89 [penaltıdan] alexsandro de souza
sarı kartlar: dk. 20 ibrahim toraman, dk. 33 tomas sivok (beşiktaş a.ş.) dk. 12 diego alfredo lugano moreno, dk. 85 semih şentürk (fenerbahçe a.ş.)
bu final öncesi türkiye kupası finallerinden ilginç notlar
beşiktaş ile fenerbahçe takımları arasında yarın izmir’de yapılacak final maçıyla 47. sahibini bulacak türkiye kupası’nda finaller, şimdiye dek 31 kez çift, 15 kez de tek maç biçiminde düzenlendi. bu sezon da fortis bankası’nın sponsorluğunda düzenlenen türkiye kupası, 1965-66, 1966-67, 1983-84, 1985-86, 1989-90, 1990-91, 1999-00, 2000-01, 2001-02, 2002-03, 2003-04, 2004-05, 2005-06, 2006-07 ve 2007-08 sezonlarında tek, diğer sezonlarda ise çift maçlı finallerle sahibine ulaştı.
hükmen galibiyet ve kurayla gelen kupalar
türkiye kupası’nın 46 yıllık geçmişinde kupalar 1’er kez hükmen galibiyet ve kura sonucu sahiplerini buldu. 1963-64 sezonunda galatasaray ile altay arasında yapılan final maçının ilki 0-0 berabere sonuçlandı. rövanş maçına altay’ın çıkmaması üzerine futbol federasyonu karşılaşmayı 3-0 galatasaray lehine tescil etti. böylece kupa finalleri tarihinde ilk kez bir maç hükmen sonuçlanmış oldu. öte yandan, 1966-67 sezonunda altay ile göztepe arasında yapılan final maçı 2-2 berabere sonuçlandı. kupayı, kura atışı sonucu altay müzesine götürürken, yine kupa tarihinde bir ilk gerçekleşti.
uzatmalarda gülenler
türkiye kupası şimdiye dek 7 kez uzatma dakikalarının sonuçlarına göre havaya kaldırıldı. 1968-69 sezonundaki çift maçlı finalde göztepe, galatasaray’ı 1-0 yendiği ilk maçın ardından, rövanşta uzatmada 1-1’lik skorla saf dışı bırakırken, tek maçlı finallerde ise 1983-84 sezonunda trabzonspor, beşiktaş’ı 2-0, 1990-91 sezonunda galatasaray, ankaragücü’nü 3-1, 1999-2000 sezonunda galatasaray, antalyaspor’u 5-3, 2005-06 sezonunda beşiktaş fenerbahçe’yi 3-2, 2006-07 sezonunda da yine beşiktaş, bu kez kayseri erciyesspor’u 1-0 yenerek, kupaya uzandı. 1995-96 sezonunda ise galatasaray, ilk maçta 1-0 yendiği ezeli rakibi fenerbahçe ile rövanşı kadıköy’de oynadı. normal süresi 1-0 fenerbahçe’nin üstünlüğüyle kapanan maçın uzatma bölümünde 1 gol atan galatasaray, ilk maçtaki avantajıyla kupayı kazanmayı bildi.
penaltılarla kazanılan kupalar
türkiye kupası’nın 46 yıllık geçmişinde şimdiye dek 4 takım kupayı penaltı atışları sonucu müzesine götürdü. 1975-76 sezonunda galatasaray ile trabzonspor takımları arasındaki finalin her iki maçı da tarafların 1-0 galibiyetiyle sona erince, penaltı atışlarına geçildi. seri penaltı atışları sonucu rakibini 5-4 yenen galatasaray, kupayı kazandı. 1997-98 sezonunda ise beşiktaş ile galatasaray finalde karşı karşıya geldi. her iki maç da 1-1 berabere sonuçlanırken, seri penaltı atışları sonucu rakibine 5-3 üstünlük sağlayan siyah-beyazlılar, mutlu sona ulaşan ekip oldu. kupa, 2000-2001 sezonunda penaltı atışlarıyla gençlerbirliği’nin oldu. fenerbahçe ile kayseri’de karşılaşan ankara ekibi, 2-2 sona eren normal süre ve uzatma dakikalarının ardından seri penaltı atışlarıyla rakibine 6-3 üstünlük kurarak, kupayı müzesine götürdü. türkiye kupası’nın son sahibi de penaltılarla belirlendi. kayserispor ile gençlerbirliği finalde bursa’da karşılaşırken, normal süresi ve uzatma bölümü 0-0 biten maçta gülen taraf 11-10’luk seri penaltı atışları sonucu kayserispor oldu.
en ilginç final
türkiye kupası tarihindeki en ilginç finallerin başında, 1991-92 sezonunda yapılan trabzonspor-bursaspor finali geliyor. bursa’da yapılan finalin ilk maçını 3-0 kazanan yeşil-beyazlılar, rövanş için trabzon’a oldukça büyük avantajla gitti. hüseyin avni aker stadı’ndaki rövanş maçının hemen başında 1 de gol bulan bursaspor, "artık kupayı kazandım" gözüyle baktığı maçı 5-1 yitirerek, büyük bir şok yaşadı. bordo-mavili ekip ise üst üste attığı 5 golle adeta bir futbol mucizesini gerçekleştirdi ve türkiye kupası tarihindeki en ilginç finali sonrası kupayı müzesine götürdü.
en farklı skorlu finaller
kupadaki finallerde şimdiye dek en farklı skorlu galibiyeti, gençlerbirliği elde etti. başkent takımı, 1986-1987 sezonunda eskişehirspor ile ankara’da yaptığı maçı 5-0 kazanarak, 46 yıllık türkiye kupası geçmişinde, finallerde en farklı skora ulaştı. 1991-1992 sezonunda trabzonspor, evindeki rövanş maçında bursaspor’u 5-1, 2004-2005 sezonundaki finalde ise galatasaray, ezeli rakibi fenerbahçe’yi aynı skorla yenmişti. bu arada 2001-2002 sezonunda kocaelispor, beşiktaş’ı bursa’daki finalde, 2003-2004 sezonda trabzonspor, gençlerbirliği’ni istanbul’daki finalde aynı skorla 4-0 yenerek, tarihi skorlara imza attılar. öte yandan, türkiye kupası’nın en gollü final karşılaşması, 1999-2000 sezonunda galatasaray ile antalyaspor arasında yapıldı ve sarı-kırmızılı ekip maçtan uzatma bölümünde 5-3 galip ayrıldı.
"duble" yapanlar
türkiye kupası’nın 46 yıllık geçmişinde, 11 sezonda, kupayı müzesine götüren ekip aynı zamanda lig şampiyonluğunu da kazandı. galatasaray 1962-63, 1972-73, 1992-93, 1998-99 ve 1999-00’de, fenerbahçe 1967-68, 1973-74 ve 1982-83’de, trabzonspor 1976-77 ve 1983-84’de, beşiktaş da 1989-90’da hem lig şampiyonluğu, hem de kupa zaferi yaşadı.
en çok rastlanan skor: 1-0
türkiye kupası finallerinde en çok rastlanan skor 1-0 olarak dikkati çekiyor. finaldeki maçlardan 17’si 1-0, 10’ar tanesi 2-0, 2-1 ve 0-0, 8’i 1-1, 5’i 3-0, 4’ü 3-1, 3’ü 3-2, 2’şer tanesi 2-2, 4-0, 5-1, 1’er tanesi ise 5-0 ve 5-3 sonuçlandı. bu arada 1 maç hükmen, 4 maç da penaltı atışlarıyla bitti.
üst üste en çok şampiyonluk galatasaray’ın
türkiye kupası tarihinde üst üste en çok şampiyonluk, aynı zamanda kupayı en çok müzesine götüren ekip olan galatasaray’a ait bulunuyor. sarı-kırmızılı ekip 1963 ile 1966 yılları arasında art arda 4 kez kupayı kazanma başarısını gösterdi. bu arada, galatasaray 1963-1966, trabzonspor da 1975-1978 yılları arasında üst üste 4 kez final oynayarak, art arda en çok finale çıkan ekip unvanlarını aldılar. diğer yandan, trabzonspor 1990 ile 1995 yılları arasında üst üste 6 kez yarı finale çıkarken, galatasaray ise 1963 ile 1978 arasında tam 16 yıl art arda çeyrek final oynadı.
tüm maçlarını kazanarak şampiyon olanlar
türkiye kupası tarihinde sadece 4 sezonda kupayı kaldıran takımlar, bütün maçlarını kazanarak bu zafere ulaşabildi. yalnızca 90 dakika sonuçlarına göre yapılan değerlendirmede 1985-86 sezonunda bursaspor 5’te 5, 1988-89 sezonunda beşiktaş 10’da 10, 1989-90 sezonunda yine beşiktaş 4’te 4 ve 2002-03 sezonunda trabzonspor, 5’te 5 yaparak, kupayı müzesine götürdü.
en çok şampiyonluk gören futbolcular
türkiye kupası’nda en fazla şampiyonluk yaşayan futbolcular, sarı-kırmızılı takımın efsanevi oyuncuları bülent korkmaz ile hakan şükür olarak kayıtlara geçti. bülent korkmaz 1991, 1993, 1996, 1999, 2000 ve 2005’de, hakan şükür ise 1988 (sakaryaspor’da), 1993, 1996, 1999, 2000 ve 2005’de kupayı kaldırdı. bu arada, arif erdem, okan buruk ve tugay kerimoğlu da galatasaray formasıyla 5’er kez kupa şampiyonluğu yaşadı.
finalde en çok oynayan futbolcular
kupa tarihinde finallerde en çok oynayan futbolcu unvanı da en çok kazanma başarısına sahip olan bülent korkmaz ile hakan şükür’e ait. her iki futbolcu da 9’ar kez kupa finalinde oynarken, 6’şar kez kupaya dokundular. ayrıca, galatasaraylı arif erdem 8, suat kaya da 7 kez finalde oynadı.
hem futbolcu hem antrenör olarak kazananlar
türkiye kupası tarihinde 6 isim, hem futbolculuk, hem de teknik adamlık kariyerinde kupayı kaldırma başarısını yaşadı. altaylı ayfer elmastaşoğlu 1967’de futbolcu, 1980’de antrenör, galatasaraylı fatih terim, 1976, 1982, 1985’de oyuncu, 1999 ve 2000’de antrenör, galatasaraylı gheorghe hagi 1999 ve 2000’de futbolcu, 2005’de antrenör, mustafa denizli 1980’de altay’da oyuncu, 1991’de galatasaray’da antrenör, trabzonsporlu şenol güneş 1977, 1978 ve 1984’de oyuncu, 1995’de antrenör, yılmaz gökdel de 1964, 1965 ve 1966’da galatasaray’da oyuncu, 1981’de de ankaragücü’nde teknik adam olarak kupaya uzandı.
3 farklı takımla final oynayanlar
kupa geçmişinde bazı futbolcular 3 ayrı takımın formasıyla finalde mücadele etti. bu oyuncular şunlar: halil ibrahim eren: boluspor, ankaragücü, gençlerbirliği hasan vezir: fenerbahçe, trabzonspor, galatasaray rade zalad: ankaragücü, eskişehirspor, beşiktaş sinan turhan: adana demirspor, galatasaray, sakaryaspor
en çok kupa kazanan teknik adamlar
teknik direktör olarak en çok türkiye kupası şampiyonluğu yaşayan isimler ahmet suat özyazıcı ile gündüz kılıç. özyayıcı, trabzonspor’un başında 1977, 1978 ve 1984, gündüz kılıç da galatasaray ile 1963, 1965 ve 1966 yıllarında 3’er kez kupa sevinci yaşadı. bu arada, yabancı teknik adamlar içinde beşiktaş’ın başında ingiliz gordon milne 1989 ve 1990’da, fransız jean tigana da 2005 ve 2006’da kupayı kazanma başarısı gösterdi.
"kupa özürlü" fenerbahçe ,beşiktaşa 5.kez 4-2 yenilmiş oldu.daha önceki 4 maç şöyleydi:
26.10.1928/fenerbahçe 2-4 beşiktaş (istanbul amatör ligi) 02.07.1939/fenerbahçe 2-4 beşiktaş (milli küme) 01.05.1952/fenerbahçe 2-4 beşiktaş (istanbul profesyonel ligi) 16.05.1984/fenerbahçe 2-4 beşiktaş (türkiye kupası) uzatma.normal süre 2-2
türkiye kupası’nın 47 yıllık geçmişinde 19 ayrı takım finallerde mücadele ederken, 8 final kaybeden tek takım fenerbahçe oldu. kupa mücadelesinde 12 kez finale çıkan sarı-lacivertliler, bunlardan sadece 4’ünde kupayı kazanıp, 8 finali boş geçti.
siyah-beyazlılar, dünkü finale de ev sahipliği yapan izmir atatürk stadı'nda çıktığı 5 finalden 4'ünde kupayı müzesine götürdü.
''kara kartallar'' ayrıca, izmir'de sahaya çıktığı son 4 türkiye kupası finalinde de kupayı kaldırmayı başardı.
beşiktaş'ın, 47 yıllık türkiye kupası geçmişinde izmir atatürk stadı'nda düzenlenen tek maçlı finallerde aldığı sonuçlar şöyle:
sezon şampiyon finalist sonuç ------- ----------- -------- ----- 1983-84 trabzonspor beşiktaş 2 - 0 (uzatmada) 1989-90 beşiktaş trabzonspor 2 - 0 2005-06 beşiktaş fenerbahçe 3 - 2 (uzatmada) 2006-07 beşiktaş k.erciyesspor 1 - 0 (uzatmada) 2008-09 beşiktaş fenerbahçe 4 - 2
fortis türkiye kupası finalinde beşiktaş'a 4-2 yenilerek, kötü geçen sezonda son hedefine de ulaşamayan fenerbahçe, kupa finalinde teknik direktör aragones yönetimindeki 50. resmi maçını geride bıraktı.maç kategorilerine göre aragonesin karnesi;
kategori - o - g - b - m - a - y ---------------------------------------- lig - 31 -16- 6 - 9 - 53 - 32 avrupa - 10 - 3 - 3 - 4 - 15 - 14 t. kupası - 9 - 7 - 1 - 1 - 16- 6 ---------------------------------------- toplam - 50 - 26 - 10 - 14 - 84 - 52
fenerbahçe teknik direktörü luis aragones'in son maçı oldu... maçtan bir gün sonra fenerbahçe yönetimi alınan kötü sonuçlara daha fazla dayanamadı ve luis aragones ile yolları ayırmaya karar verdi...
sarı lacivertliler, sözleşmesindeki ağır tazminat maddeleri nedeniyle aragones'in menajeri juan figer'i istanbul'a çağırdı. figer yarın (15 mayıs cuma) istanbul'a gelerek yönetimle masaya oturacak.