1939 yılına geldiğimizde futbolumuzda bir ilke imza atıyorduk. 9 eylül 1939 cumartesi gecesi saat 21.00'de, taksim stadı'nda fenerbahçe ile beyoğluspor ilk gece maçına çıktılar. ilk gece maçındaki ilk golü fenerbahçeli fikret kırcan atmış, sarı lacivertliler sahadan 4-2 galip ayrılmıştı.
bu maçta yaşanan bir olay 31 mayıs 2000 tarihli yenişafak'ta şu şekilde yer almış;
öykümüzün yeri taksim stadı. ilk milli maçımızı (26 ekim 1923) romanya'ya karşı oynadığımız bu stad, şimdi de ilk gece maçına sahne oluyor. tarih 9 eylül 1939. stadın hazırlanma işi "stadyum uzmanı koço"ya verilmiş. koço sahanın çevresine direkler diktirip bunların arasına sıra sıra donanma ampulleri çektirmiş, kapalı tribünün tepesine de birkaç minyatür projektör yerleştirmiş. top yerdeyken saha pırıl pırıl, ama top havalandı mı görünmez oluyor. koço kafasını kullanıp buna da çare bulmuş; yedi sekiz topu koyu kıvamda kireçli suya batırıp iyice aklaştırmış. oynanan topun kireci aşındı mı sahaya yeni bir top atılıyor, çıkan top da derhal kireç kovasına. böylece top az çok görülüyor, ama bu fenerbahçe-beyoğluspor maçında üç tane "gözü bozuk" fenerli oyuncu var: şevket, fikret, orhan. bunlar için kafa topları ve uzun paslar mesele. "vallah" orhan arkadaşlarına demiş ki "topu atarken bana seslenin!" maç boyunca arkadaşları kendisine seslendikçe, orhan adana şivesiyle "nirde? nirde?" diye haykırarak sahada dört yana saldırıp durmuş.
sonuç: kafamızı çoğun iyi kullansak da kimileyin şaşkınlığa düştüğümüz olur.
tam 25 yıl önce, istanbul'daki ilk gece maçının iki kalecisinden biri bendim. hiç unutmam o maçı. fenerbahçe'nin beyoğluspor'u 4-1 yendiği karşılaşmaydı. taksim stadı alelacele ışıklandırılmış, tribünlerin dört köşesine 500‘er mumluk bir ampul yerleştirilmişti. evet bütün aydınlık bundan ibaretti. bizim takım boyuna bastırıyor ve gol kazanıyordu. ancak bunu tribünlerdeki bağırmalardan, «goool» nidâlarından, «yaşa fenerbahçe» seslerinden anlıyordum. o loş dekor içinde kalemden forvetimi görmeme zâten imkân yoktu.
kollarımı kavuşturmuş, dururken, birden alnımın ortasında patlayan bir yumrukla kalenin içine yıkıldım. aynı anda tribünlerde de bir alkış tufanı yükseldi. alnımda çatlayan yumruğun, sert bir şutla gelen top olduğunu neden sonra anlayacaktım. ve gene sonradan anlayacaktım ki, alnıma çarpıp kaleye girmeyen topu, benim kurtardığımı sanan seyirciler çılgınca alkışlamış.
sanırım ki, önümüzdeki günlerde mithatpaşa stadında da birçok kaleci benim 25 yıl önceki durumuma düşecekler. çünkü ışıklar gittikçe azalıyor. ispatı kolay:mlthatpaşa‘ya
gece maçına gittiğinizde yanan ve sönen ampulleri bir sayın!..
9.eylül.1939 - 78 sene önce bugün, türkiye'de oynanan ilk gece maçında fenerbahçe, beyoğluspor'u 4-2 mağlup etti. 9-13 eylül 1939 tarihleri arasında taksim stadı’nın ışıklandırılması nedeniyle fenerbahçe, galatasaray, beyoğluspor ve şişli arasında bir gece maçları turnuvası düzenlenmiştir. beyoğluspor’u 4-2, şişli’yi de 4-1 yenen fenerbahçe kupayı kazanırken, 9 eylül 1939 cumartesi günü oynanan fenerbahçe-beyoğluspor karşılaşması, türkiye’de oynanan ilk gece maçı olma özelliğini taşır. saat 21.00’de başlayan bu ilk gece maçında saha kenarına dikilen direkler arasında sallandırılan donanma ampulleri, belirli bir mesafe ve yüksekliğe kadar sahayı aydınlatabiliyordu. koyu kireçli suya batırılarak meşinleri beyazlaştırılmış toplarda saha kenarında sıra sıra dizilmişti. bir kaç vuruş ve sürüşle kireçleri dökülen top saha kenarına alınırken bir yenisi sahaya sürülüyor ve eski top yine kireçli suya batırılıp kuruması için sıranın en sonuna bırakılıyordu.
işte böylesine ilkel şartlarda oynanan ve şazi tezcan’ın yönettiği türkiye’nin bu ilk gece maçında beyoğluspor’un, çafatinos - civelek, hıristo - çiçoviç, etyen, tanaş - todori, bambino, mesinezi, culafi, anesti kadrosu ile irfan denever - şevket soley, lebip elmas - faruk hızer, ali rıza tansı, hayati öney - fikret kırcan, semih arıcan, fikret arıcan, rebii erkal ve basri taşkavak onbiriyle mücadele eden fenerbahçe karşı karşıya gelmişler, 10 ve 28. dakikalarda fikret arıcan’ın golleriyle sarı-lacivertli takım 2-0 öne geçmiş, 30. dakikada mesinezi’nin golüne karşılık 37. ve 47. dakikalarda basri’nin golleri fenerbahçe’yi 4-1 öne geçirmiştir. 70. dakikada yine mesinezi’nin golü pek bir şeyi değiştirmemiş ve bu tarihi maçı fenerbahçe 4-2 kazanmıştır.
dört kulüb arasındaki turnuva cumartesi gecesi başlıyor
galatasaray, fenerbahçe, beyoğluspor ve şişli kulübleri arasında tertib edilecek egce maçları turnuvası için yapılan müracaat, istanbul mıntakasınca tetkik edilmiştir. futbol federasyonu yeni mevsim faaliyetinin başlaması hakkında henüz bir karar vermiş olmadığından kulübler tarafından yapılan müracaat federasyona bildirilmiştir. futbol federasyonu mevsim faaliyetinin başlaması hakkında icab eden kararı bildirdiği takdirde dört kulüb arasındaki gece maçları cumartesi akşamından itibaren taksim stadında başlıyacaktır. ilk maçı fenerbahçe, beyoğlusporla yapacaktır. galatasaray, fenerbahçe birer defa beyoğluspor ve şişli ile karşılaşacak, turnuvanın son maçı da beyoğluspor - şişli arasında yapılmış olacaktır.
gece maçlarının ilk oyununu fenerbahçe maçından evvel matbuat takımı oynıyacaktır.
taksim stadındaki gece maçları cumartesi akşamı başlıyor
taksim stadyomu tarafından tertib edilen «gece maçları turnuvası» hakkında futbol federasyonundan istenen müsaadeye müspet cevab gelmiştir. futbol federasyonunun vermiş olduğu bu müsaadeye nazaran yeni mevsim faaliyeti resmen başlamış demektir.
galatasaray, fenerbahçe, beyoğluspor, ve şişli kulübleri arasında yapılacak turnuva için dün kulüb murahhasları bir toplant yaparak, maçların fikistürünü tanzim etmişlerdir.
tespit edilen fikistüre göre dört kulüb arasındaki maçlar beş gece devam edecektir.
birinci maç, 9 eylûl cumartesi gecesi fenerbahçe ile beyoğluspor arasında yapılacaktır. ikinci maç, 11 eylûl pazar gecesi galatasarayla şişli arasında, üçüncü maç, 13 eylûl çarşamba gecesi fenerbahçe, şişli, dördüncü maç, 14 eylûl perşembe gecesi galatasarayla beyoğluspor arasında, son maç da 16 eylûl cumartesi gecesi şişli ile beyoğluspor takımları arasında oynanacaktır.
maçlara saat 21 de başlanacak, hakemler, futbol ajanlığı tarafından seçilecektir.
dört kulüb arasındaki maçlar, lik maçları puvan usulile oynanacaktır. gece maçlarında galatasarayla fenerbahçe karşılaşmıyacaktır
galatasarayla fenerbahçe arasında 17 eylûlde yapılacak kupa maçının neticesindeki puvanlar da, gece maçlarındaki oyunlara dahil edileceğinden, bu maçların sonunda en çok puvan alan takım, gece maçları kupasını kazanmış olacaktır. matbuat takımı da cumartesi akşamı ilk gece maçını yapacaktır.
dünyanın her yerinde pek büyük rağbet gören gece maçlarının pek cazib ve o nispette enteresan olacağını hesab edersek maçların büyük bir rağbet göreceği ümid edilmektedir.
gece maçlarında balkon 100, tribün 50, duhuliye 25 kuruş olacaktır.
fenerbahçe ile pera bu gece taksim stadında karşılaşıyorlar
gece maçları turnuvasının ilk oyunu bu akşam saat dokuzda fenerbahçe ile, beyoğluspor takımları arasında yapılacaktır.
memleketimizde ilk defa yapılacak gece maçı, futbol tarihimizde büyük bir yenilik olacaktır.
stadyormda yapılan büyük elektrik tesisatı dün gece uzun uzadıya tecrübe edilmiş ve müsaid bir şekilde netice vermiştir. gece maçlarının en büyük hususiyeti, maç topunun üzeri ilâçlanmış beyaz top oluşudur.
önce macar f. t. c. takımının yapacağı, maçlar dolayısile bu nevi toplar getirilmiş olduğundan, bu hususta icab eden tedbir alınmıştır.
tatilden sonra açılan yeni mevsimin ilk maçını fenerbahçe takımı yapmış olacaktır. bütün kulüblerimiz gibi, fenerbahçe de yeni mevsim maçlarına oldukça değişiklik ve kuvvetli bir kadro ile hazırlanmış bulunmaktadır.
bilhassa fenerbahçe kalesinde yer alacak olan cihadın bu geceki maçta oynaması fenerbahçe takımını pek kuvvetli bir şekle sokmuş olacaktır. fenerbahçe karşısına çıkacak olan beyoğluspor takımı, izmire giden muhtelitle berabere kalmış bir vaziyette olması dolayısile, bu akşamki maçın pek zevkli olacağı tahmin edilmektedir.
matbuat takımı istanbulda bulunan macar ve alman oyuncularile takviye edilmiş, kurtuluş takımile saat sekizde oynıyacaktır.
fenerbahçe, elektrik ışığı altında perayı 4-2 yendi
memleketimizde ilk defa tatbik edilen gece maçlarına dün gece taksim stadında başlandı.
kuvvetli elektrik ışıkları altında yapılan bu maçı tahminden fazla bir kalabalık seyretmiş, gerek matbuat takımının, gerekse fenerbahçenin yapmış olduğu maçlar büyük bir merakla seyredilmiştir. taksim stadının duvarlarına takılan otuz kuvvetli lâmba sahayı mümkün olduğu kadar aydınlatmış, yalnız bir maçta üzeri ilaçlanmış on iki top kullanılmıştır. sudyomdaki tesisatı yapan mühendisler, hafta içerisinde yapılacak diğer maçlar için sahaya birkaç lâmba daha ilâveye lüzum görmüşlerdir.
mevsimin ilk maçını dün gece yapmış olan fenerbahçe oldukça değişik bir kadro ile ve şu şekilde sahaya çıkmıştır:
irfan - lebib, şevket - hayati, ali rıza, faruk - basri, rebii, fikret, semih, küçük fikret.
beyoğluspor takımı her zamanki kuvvetli kadrosile sahaya çıkmıştır.
maç, şazi tezcanın idaresinde başladı. şayani hayret bir sürat ve enerji içinde oyuna başlıyan fenerbahçe dün geceki oyunile, mevsim maçlarına pek güzel hazırlanmış olduğunu göstermiş oldu.
fenerbahçenin devamlı tazyikile geçen oyunun 10 uncu dakikasında sol açıktan pas alan fikret enfes bir şütle birinci golü yaptı.
beyoğlusporun tektük yaptığı hücumlardan kurtulan fenerbahçe 28 inci dakikada gene fikretin nefis bir şütile ikinci golü yaptı.
iki dakika sonra merkezden bir hucum yapan beyoğluspor birinci golü uzaktan bir şütle kazandı. hakimiyeti hiç kaybetmiyen fenerbahçe, basrinin bir şütile üçüncü golü yaptı. devre 3 - 1 fenerin lehinde bitti. ikinci devre başlar başlamaz fenerbahçe, basri vasıtasile dördüncü golü yapmağa muvaffak oldu. oyun, fenerbahçe lehine 4 - 1 gibi bir vaziyette olmasına rağmen hızını bozmamış ve kısmen de beyoğlusporun hakimiyeti altına girmişti.
nitekim hücum üstüne hücum yapan beyoğluspor merkez muavinleri vasıtasile ikinci golü yaptı.
sonlara doğru gittikçe hararetli bir şekil alan oyun 4 - 2 fenerbahçenin galibiyetile bitti.
futbol oyunlarında galip veya mağlûp kelimesi kullanılmıyacak
beden terbiyesi genel direktörlüğünden tebliğ edilmiştir:
1 — yapılan maçlarda kullanılan galip veya mağlup kelimesi millî isimler taşıyan bazı klüpleri rencide etmekted r
bundan böyle bütün maçlarda falan klüp, falan klüple 1 3 mağlûp veya galip kelimesi yerine - - - klüp - - - klüple yaptığı müsabakayı 1-2 kazanmıştır veya veya kaybetmiştir denilmesini ve mağlûp galip kelimesinin hiçbir zaman kullanılmamasını ve keyfiyetin bütün klüplere de tebliğini saygı ile arzederim.
bu karar, bilgi için bölge başkanlıklarına, ajansa ve gazetelere bildirilmiştir.
not: haberi siteye kayıtlı en yakın tarihli maça yazdım.
