'alsancak stadı'na devrildiler' tanıl bora 18/07/2011 radikal.com.tr
istanbul'un öksürüğüyle nezle olan memlekette hep inönü konuşuluyor. beri yanda, futbolumuzun bir tarihsel sit alanı: alsancak da tehdit altında.
1 eylül 2010’daki bu sütunda alsancak stadı’na değinmişim, şöyle: “hayırsever bir futbol gezgini, ‘türkiye’nin en güzel küçük statları’ kitabı hazırlayacak olsa, akla ilk burası gelir. şehrin göbeğinde. tribünler sahaya ingiliz; açık tribündekiler, bir yandan çiğdem çitlerken, diyeceklerini derler hakeme, oyunculara. kapalı tribünün üstündeki balkon, dev bir kaçak kat estetiğidir; ama onun da kendi folkloru var (misafir tribünü orası). bir kale arkası duvar, önünde sıra sıra ağaçlar, sanki küçük bir gezi parkuru. öteki kale arkasında, kunt gençlik spor il müdürlüğü binası. apartman arasında, avluda, bahçede top oynanıyor sanki… ta 1910’da futbol sahasıydı burası, stat inşası 1929’a uzanıyor. ev sahibi altay, zaten adı altay alsancak stadı idi. 15 bin nüfus barındırabilen tarihi stat, tam buca-gençler maçının oynandığı gün, bir yıllığına ‘folkart arena’ adını aldı, iyi mi?...”
yine iyiymiş. şimdi alsancak’ın yenilenmesi filan da değil, yıkılıp gitmesi gündemde.
burasının, memleketin ayakta kalmış en eski stadı olduğunu biliyor musunuz? 1910’ların başında düzlenip küçük bir ahşap tribün inşa edilerek futbol sahasına dönüştürülmüş. mahallin o zamanki adıyla punta (burun) sahası. panionios kulübünün yuvasıymış (panionios sanatını el’an yunanistan’da sürdürmekte). 1929’da karşılıklı kapalı ve açık tribünler inşa edilerek tekâmül ettirilmiş. malum, bu stadın hususiyetlerinden biri, kale arkalarında tribün olmaması. portekiz’de braga’da var böylesi; orada kale arkaları kayalık. ‘cukurcumatimes’ adlı blog yazarı, nezaket mizahıyla, “seyirciye saygıdan olsa gerek” diye yorumluyor bunu! benim memlekette ilk maç seyrettiğim stat da, alsancak. 1975’in terli bir yaz gecesinde altay-fener hazırlık maçıydı, hafızam yanıltmıyorsa.
‘cukurcumatimes’ blogcusu, izmir takımlarının birinci ligde oynadığı güzel zamanların anıtı olarak yad ediyor burayı: “televizyondan izlediğimiz altay veya karşıyaka maçlarında, gençlik ve spor il müdürlüğü binasının balkonunda masa kurup maç izleyen, boş boş dolaşan insanları görünce hep şaşırırdım. kimine bir tarafı apartman, diğer tarafı bostan dandik bir stat gibi gelebilir, ama türkiye’nin gerçek futbol başkenti izmir’in şatafatlı günlerini hatırlatan son kaledir alsancak…”
güngörmüş mahallelere, ziynet binalara tasallut eden ‘kentsel dönüşüm’ ekonomi-politiği, statlardan da gözünü alamıyor. 2008’de, alsancak stadı’nın gaziemir’de ‘benzeri’ inşa edilip yerine iş merkezi ve rezidans yapılması projesinden bahis açılmıştı. bu mayıs sonunda, stadın iki yıl içinde yıkılıp alışveriş merkezi yapılmak üzere toki’ye devredileceği haberi yayımlandı.
büyükşehir belediye başkanı aziz kocaoğlu, “kentin bir değeridir” diyerek, bu projeye karşı çıktığını açıkladı. 3 haziran’da altay, göztepe, karşıyaka ve bucaspor’un bazı taraftar grupları ‘alsancak stadı yok edilemez’ sloganıyla basın toplantısı düzenlediler. ertesi gün, göztepe’nin efsane takımının sembol isimlerinden fevzi zemzem, televizyon yayınında alsancak stadın’daki hatıralarını anlattı. gözgöz’ün 1968/69’da fuar şehirleri kupası’ndaki sarhoş mutluluğunun sahnesiydi ya burası! 10 haziran’da altay, göztepe, karşıyaka, buca’ya ilaveten altınordulu, izmirsporlu, damlacıksporlu taraftarlar, alsancak hareketi derneği’nin de katılımıyla bir yürüyüş düzenlediler. bu kampanyanın derdini davasını http://alsancakstadi.org/ adresinden öğrenebilirsiniz.
sıkı altaylı orhan berent, blogunda, “gelmişler gençliğimizin ve ölmüşlerimizin ruhlarının üstüne alış veriş merkezi dikmek istiyorlar” diye söyleniyor.
futbolcular, teknik direktörler gözlerini belertip ‘futbolda dün yoktur’ derler ama futbolseverin bir ayağı hep dündedir. futbol, biraz da hatıradır, hatıralara sadakattir. tarihsel mirasına hürmet ve muhabbet duymayan bir futbol ortamı, ‘futbol kültürü’ olmaz, lümpen bir futbol endüstrisi olur.
attilâ ilhan’ın ‘bela çiçeği’nin ilk dizeleridir: “alsancak garı’na devrildiler/ gece garın saati belâ çiçeği.” alsancak stadı’na devrilmesinler…
